της Άννυ Σπηλιώτη
Η Gallery Art Appel φιλοξενεί στο κέντρο του Κολωνακίου ( 14/09-9/10 ) μια έκθεση βγαλμένη από τον παλμό του σύγχρονου εξπρεσιονισμού , η οποία ακούει στο όνομα The roses are yellow της καλλιτέχνιδος Μαρώς Ζαχαρογιάννη . Μπαίνοντας στο χώρο της γκαλερί , οι πρώτες εντυπώσεις είναι ήδη στο κατώφλι . Το μοναδικό ευπροσήγορο στυλ της καλλιτέχνιδος αντικατοπτρίζεται στα έργα της , τα οποία είναι δυναμικά , σύγχρονα και πέρα για πέρα ανθρώπινα . Η εσωτερικότητα των έργων , τα φανταστικά χρώματα με επίκεντρο τη ζωηράδα του κίτρινου , μα κυρίως η προσωπικότητα των πινάκων συν-κινεί τους παρατηρητές σε ένα δρόμο συναισθηματικής εξωστρέφειας . Η Μαρώ Ζαχαρογιάννη , όντας έτοιμη να παρουσιάσει το έργο της και σε ταύτιση με αυτό , μας μιλά με άνεση και διάθεση για τη ζωή της και το καλλιτεχνικό της βίωμα μέσα από τα πνευματικά της τέκνα αφενός και συζητώντας μαζί μας αφετέρου. Μια καλλιτέχνης που εκτός από την ζωγραφική της που αφήνει έντονα το αποτύπωμα της και την γραφή της, εμπλέκεται και με το Performance. Παρουσιάζει την ομότιτλη video performance ‘The Roses Are Yellow’ στην οποία και θα αναφερθούμε!
ΑΝΝΥ :Αρχικά πώς ξεκίνησε το πάθος για τη ζωγραφική , είσαι από μικρή φιλότεχνη ;
ΜΑΡΩ; Ζωγράφιζα από πολύ μικρή , δηλαδή μωρό .Μετά υπήρξε ένα διάστημα παύσης στην εφηβεία με τους έρωτες κλπ , ύστερα πήγα στην Αγγλία ,σπούδασα μάρκετινγκ και μετά γύρισα στην Ελλάδα .Κατέβηκα στο κέντρο της Αθήνας και βλέπω σχόλες, Πλάκα, Κέντρο τεχνών σε ένα υπέροχο κτίριο . Μου φάνηκε τεράστιο και μεγαλειώδες και αντί να πληρώσω τους λογαριασμούς μου πλήρωσα τη συνδρομή μου . Ξεκίνησα.
Α; Χαχαχ υπέροχο!
Μ; Και μετά πίστεψα ακόμη περισσότερο στον εαυτό μου.
Α; Κι έτσι ανοίχτηκε περισσότερο ο κύκλος και το όραμα , τέλεια πολύ ωραία , ας αρχίσουμε με το ποιο ήταν το σημείο αναφοράς , πως σου ήρθε η έμπνευση για αυτή την έκθεση;
Μ; Κοίτα αυτή η έκθεση είναι ιστορία 5 χρόνων , ξεκινάμε από κάποια ασπρόμαυρα που έκανα εκείνη την εποχή και σιγά σιγά μπαίνει το χρώμα . Τα ασπρόμαυρα είναι μια ιστορία λίγο πιο εσωτερική, ποιος είμαι ,τι κάνω ,πού πάω. Λίγο μελαγχολική περίοδος και χαρούμενη επίσης.
Α; Η αυτοανάλυση φέρνει και τα δύο , μελαγχολία και ξαφνική αποκάλυψη για κάτι καλύτερο.
Μ; Μετά σιγά σιγά, μπήκε το χρώμα.
Μετά μπήκε το χρώμα και μπήκε και ο Γιάννος στη ζωή μου .Όντας αυτοβιογραφική , ζωγράφιζα παρά πολλά ερωτικά θέματα και ζωγράφιζα πάρα πολύ τη σχέση μας με αποτέλεσμα να γίνει μια έκθεση πέρυσι το Σεπτέμβρη , η έκθεση Ensemble που κάναμε από κοινού, καθώς κι ο Γιάννος ζωγραφίζει αυτοβιογραφικά και δείξαμε το πώς βλέπουμε τη σχέση μας
Α; Φανταστικό! Μακάρι να μπορούσαμε να δούμε και δείγματα από αυτό
Μ; Υπάρχουν στο διαδίκτυο , στο προφίλ μου θα δεις , ένα χρόνο πίσω , θα βρεις φωτογραφίες από τα εγκαίνια .
Α; Υπάρχει κάποιος συμβολισμός πίσω από τα έργα σου ?
Μ; Τι εννοείς κάποιος συμβολισμός ?
Α; Βλέποντάς τα κανείς παρατηρεί , όπως είπες μια εσωτερικότητα. Είναι τα χρώματα , οι εντάσεις στα πρόσωπα και βλέπει και μια μερική μοναχικότητα, ενώ σε κάποια που είναι πολλές συνθέσεις μαζί σαν να υπάρχει ένα horror vacui με πολύ έντονη εκφραστικότητα. Εσύ έχεις να πεις κάτι για αυτό , επηρεάστηκες από κάποιον;
Μ; Δεν νομίζω ότι ο συμβολισμός αντιπροσωπεύει τα έργα μου. Σίγουρα είναι figurative, αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει ο συμβολισμός , χρησιμοποιώ πουλιά , λουλούδια , τα ζώα μου , είμαι πολύ ρεαλιστική. Είμαι ρεαλιστική στην αφήγηση μου και πολύ λιτή , όπως και ο πίνακας που είναι μπροστά Αll that fur είμαι εγώ που φορώ τη συνθετική μου γούνα και τα τακούνια μου και περπατώ , όμως με όλο αυτό έχει να κάνει με την αφήγηση της γλώσσας , της ζωγραφικής γλώσσας . Είναι από τους αγαπημένους μου πίνακες. Γενικότερα πολύ straight σε αυτά που κάνω είμαι straight στο έργο μου .
Α; Γενικότερα τα σύμβολα είναι μια δική μας αυτοβιογραφία , έχει έναν υποκειμενισμό και εξ αυτού ένα σύμβολο, πιστεύω .
Μ; Σίγουρα ένα σύμβολο συμβολίζει μια στιγμή της ζωής μου αλλά όταν μιλάμε για σύμβολα , μιλάμε για κάποια στοιχεία που χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης και τα αφομοιώνει μέσα στην τέχνη του . Τα χρησιμοποιεί κατά κόρον κυρίως και για τον ίδιο συμβολίζουν κάτι άλλο πέρα από αυτό που δείχνουν . Αυτό καταλαβαίνω ως συμβολισμό . Μπορεί να εννοείς κάτι άλλο λέγοντας αυτό . Νομίζω το απάντησα αυτό το ερώτημα.
Α; Το απάντησες και μου έδωσες τροφή για σκέψη και για δη για διαφορετική από αυτή που είχα σχετικά με τον συμβολισμό. Είχες άλλο ζωγραφικό στυλ παλιότερα?
Μ; Όχι . Όπως είπα και προχθές που ήρθες , η στιγμή που ξεκίνησα να ζωγραφίζω ήταν πριν 5χρόνια , κάνοντας μια παύση το 2002 έως και το 2015 . Τώρα που το σκέφτομαι είναι παραπάνω χρόνια , πωπω δεν έχω κάνει πολλά έργα ( γέλια )! Παύση 13 ετών. Ασχολήθηκα κυρίως με την performance , το video art, τηνinstallation , δοκιμάστηκα σε πάρα πολλά πράγματα και κυρίως η performanceμε είχε παρασύρει πολλά χρόνια. Έκανα μια σειρά με τούβλα . Τα πήγαινα από δω από κει , στην Αρτέμιδα , στην Πελοπόννησο , στήλες Ολυμπίου Διός, BiosArtFestival , τα έστηνα και τραβούσα βίντεο.
Α; Αυτά τι ακριβώς ήταν;
Μ; Είχα ένα μεγάλο κύβο από τούβλα και αυτό το θεωρούσα σαν τον χώρο του Εγώ, τον έπαιρνες και τον ανασυνέτασσες . Πήρα τη ντάνα από τούβλα και την έκανα έναν κύβο και η performance ονομαζότανthe making of the cube κι αυτό σημαίνει ανασυντάσσεις τον εαυτό σου , βρίσκεις τον εαυτό σου σε ένα νέο χώρο , ανανεωμένο.
Όντας μέσα στο χώρο και κάνονταςperformances δεν γίνεται να μην αντιληφθείς την ενεργεία.
Τώρα , με αφορμή την έκθεση The roses are yellow κάναμε μια video performance στα καμένα . Είναι γύρω στα 15 λεπτά με κάποια κείμενα μου να μιλούν για τον έρωτα. Είναι γυρισμένα με 3 performers στα καμένα . Αυτό δεν θέλει να μιλήσει ούτε για τον έρωτα, ούτε να διαμαρτυρηθεί για τα καμένα . Θέλει να τα κάνει και τα δύο μαζί , δυο καταστάσεις οι οποίες πάνε παράλληλα , δεν είναι ούτε πολιτικό ούτε εσωτερικό κείμενο , είναι αυτό που είναι.
Α; Πώς ήρθε η έμπνευση να γίνει στα καμένα ;
Μ; Κοίτα με συγκλόνισαν οι φωτιές , όλο συγκυριακό , καθώς και το κίτρινο που φοράμε εκεί . Δεν θα χρησιμοποιούσα άλλα χρώματα , the roses are yellow. Μετά τα χεράκια και ματάκια , ήρθαν από τα έργα μου ,ήταν σκόρπιες σκέψεις από παλιά και διάφορα πράγματα ήρθαν κι έδεσαν σε μια performance . Έγινε πολύ αυθόρμητα όλο αυτό , αλλά βγήκε καλό . Είμαι ευχαριστημένη .
Α; Μια σκέψη που μου γεννήθηκε μόλις .Αυθορμητισμός και performance.Τι έχεις να πεις για αυτό ;
Μ; Αυθορμητισμός . Γενικότερα τον αυθορμητισμό μπορείς να τον χρησιμοποιήσεις σε νεαρή ηλικία και να αυθαδιάσεις πάνω σε ένα έργο ,εφόσον έχεις δουλέψει σε αυτό παρά πολύ καλά , είναι σώμα σου πλέον . Δεν υπάρχει αυθορμητισμός και performance . Υπήρχε το κίνημα των Dada που ήταν όλο αυθορμητισμός , έσπαζαν πιάνα κατά τον πόλεμο, η αντίδραση και αργότερα οι Fluxus. Μπορείς να είσαι αυθόρμητος στη ζωή σου και να κάνεις μια performance, αλλά για να έχει η ίδια ένα αποτέλεσμα και να περάσει το μήνυμα που θέλεις απέναντι στο κοινό πρέπει να είναι παρά πολύ καλά δουλεμένη . Αυτό που κάναμε είχε στοιχεία γρηγοράδας στην εκτέλεση του , παρόλα αυτά ήταν κατασταλαγμένες ιδέες , το απόσταγμα από πολλά πράγματα . Τα έργα , όσο προχωράς αποκτάνε ένα χαρακτήρα , ο χαρακτήρας σου μπαίνει μέσα στα έργα , δεν μπορώ να κάνω κάτι το οποίο είναι ξένο προς έμενα . Θα φέρει εμένα , σε όλα τα είδη .
Ακόμα κάνω performance. Δεν είμαι εγώ performer, είναι οι ηθοποιοί , στην ομάδαyellow, ομάδα δική μου που συνήθως κάνουμε κείμενα που μιλούν για τον έρωτα, για τη μεταμόρφωση, για την εξέλιξη του Εγώ, για τον πόλεμο, για τη μορφή του έρωτα ως πόλεμο και έχω καταλήξει σε κάποιους performers που είναι η Λιλί Τσεσματζόγλου , η Σταυριανή Αστραδένη , Γεωργία Αμπουράντη , η Μπέλα Αμπαρτζάκη, ο Γιάννος ο Ντανάκος , όλα εξαιρετικά μαγικά πλάσματα . Είναι το υλικό που παίρνω σαν ενέργεια και το μεταφράζω σαν κίνησηπάνω στη σκηνή , η σκηνή για μένα είναι ζωγραφικός καμβάς , έχω τις εντάσεις μου τις αναπνοές μου έχω τις κραυγές μου .
Α; Εσύ εκτός από τη ζωγραφική τέχνη , έχεις ασχοληθεί λοιπόν με την performance, το video art και το θέατρο.
Μ; Με το θέατρο με τη βοήθεια του Γιάννου , επικοιωνονιολόγος, σεναριογράφος και τώρα ζωγράφος , συζητάμε πάντα αυτά που κάνουμε μεταξύ μας, είναι πάντα πολύ γόνιμες οι συζητήσεις μας και ολοκληρώνομαι μέσα από αυτό .
Α; Νομίζω πως ο στόχος της τέχνης , αν και δεν ταιριάζει ο όρος «στόχος» με την τέχνη-βγάζει κάτι τεχνοκρατικό-όλο αυτό το οποίο βγάζει η τέχνη είναι αυτή η ολοκλήρωση , όλο αυτό το οποίο βιώνει κάποιος τόσο εσωτερικά κάπως μπορεί να το αποτυπώσει . Δεν αποτυπώνονται όλα αυτά τα οποία βιώνουμε με λόγια , ούτε να εκλογικευτούν με απόδοση γλωσσική δύνανται , δεν φτάνουν ως εκεί . Ενώ η τέχνη φτάνει και τα ξεπερνά.
Μ; Πριν πιάσω πινέλο σκέπτομαι πάρα πολύ , έχω φανταστεί πώς θα είναι , κάνω σχέδιο , κάτι σκιτσάκια Α4 , που λες πως θα χωρέσει αυτό στο 2×2 .Υπάρχει πολλή σκέψη στους πινάκες μου , είμαι πολύ εγκεφαλική.
Α; Υπάρχει κάποιος πίνακας που τον έκανες αυθόρμητα και αυτόματα ?
Μ; Ναι ,είναι ένας πινάκας που τον έκανα μέσα σε 2 μέρες , 2×2 , δεν είναι στην έκθεση όμως . Είδα δύο σκιές που οι πτυχές των καρφιών που κρατούσα έμοιαζαν με πόδια και χέρια , πήγα το ζωγράφισα και βγήκε άψογος . Έχω κι άλλους που παίρνουν 2 μήνες ή δεν τους έχω ολοκληρώσει ποτέ . Δεν υπάρχει μέσος όρος παραγωγής ενός πίνακα . Τους αφήνω και ξεκουράζονται , αναπνέουν . Μπορεί μια μέρα να πάω να τραβήξω μια πινελιά . Να κάνω μετά τις δουλειές μου , τα animationμου και να κάθεται εκεί πέρα να την βλέπω και να τα βλέπω μέχρι να κάνω και την επομένη , τους αφήνω να αναπνέουν .
Α; Ποια υλικά χρησιμοποιείς?
Μ; Ακρυλικά και λίγο ακουαρέλα. Μαρκαδόροι και Μελάνια στα χαρτιά , τα μικρά .Τα καλοκαίρια κυκλοφορώ με κάτι χαρτάκια και βγαίνουν πολύ καλά και δουλεύω πολύ καλά όταν έχω έμπνευση .
Α; Γίνεται ένας ζωγράφος να δουλέψει καλά , χωρίς να έχει έμπνευση;!
Μ; Ο καθένας λειτούργει με το δικό του τρόπο .Υπάρχουν ζωγράφοι που χτυπάνε κάρτα , 8ωρο σαν να λεμέ , θα μπουν στο εργαστήριο στις 8 και θα βγουν στις 4 .
Α; Πώς σου φαίνεται αυτό ;
Μ; Εγώ δεν λειτουργώ έτσι , για αυτό δεν έχω και πολλή δουλειά. Τα έργα μου είναι πολύ λίγα γιατί δουλεύω παράλληλα.
Α; Μα είναι και η διεργασία των έργων , όπως λες εσύ η ιδία και φαίνεται πως είναι αυτοβιογραφικά.
Μ; Είναι κι αυτό , αλλά θα μπορούσε να είναι ένα πορτρέτο που , μπορεί να σε γεμίσει με παρά πολλές εικόνες, να δεις τον εαυτό σου , είναι ένας ολοκληρωμένος πίνακας με παρά πολλές ποιότητες και παρά πολλές προτάσεις . Καταλαβαίνω τι εννοείς , το αυτοβιογραφικό , περνά σαν βίωμα , είναι η κατάσταση που είσαι εκείνη τη στιγμή, κάθε στιγμή η κατάσταση σου , κι αυτό γεννάει εικόνες .
Α; Έχεις δεχθεί επιρροή από κάποιον καλλιτέχνη ή θαυμάζεις πολύ το έργο του ?
Μ; Σίγουρα πικασίζω , μου αρέσει ο εξπρεσιονισμός , Otto Dix τον λατρεύω . Τον Πικάσο τον θεωρώ πανούργο και μεγαλοφυΐα, να δεις liveτου , είναι αποκάλυψη. Έχω βρει πολλούς ωραίους καλλιτέχνες νέους στο instagram, που κάνουν τρομερή δουλεία , πολυγραφότατοι , δεν κάνουν σαν έμενα που ζωγραφίζω ένα πίνακα κάθε ένα μήνα . Πρέπει να συγκεντρώσω τις δουλειές μου να δώσω βάση σε αυτό !
Α; Είναι το καλλιτεχνικό χάος αυτό . Απόλυτα λογικό !Μαρώ μου νομίζω κάπου εδώ φτάνουμε στο τέλος της σημερινής μας συνάντησης ! Σε ευχαριστώ πάρα πολύ για τη ζωντανή ομιλία και ζωηρές ιδέες ! Εύχομαι ό,τι καλύτερο και καλή τύχη! Αδημονώ να τα πούμε και σε νέο πλαίσιο !
Μ; Ήταν πολύ όμορφα , η χαρά δική μου ! Σε ευχαριστώ !
*της Άννυ Σπηλιώτη , απόφοιτης Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ