ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΔΑΜΑΚΟΣ
“INSIGHT”
«Ψάχνω την μαγεία που εκπέμπει το σκοτάδι, οι σκιές, το ομιχλώδες και η ασάφεια. Μια ομορφιά κρυμμένη και αμυδρή σαν μέσα σε όνειρο» Γιάννης Αδαμάκος
Η γκαλερί CITRONNE – ΑΘΗΝΑ ξεκινάει την φθινοπωρινή σεζόν με την ατομική έκθεση “INSIGHT” του Γιάννη Αδαμάκου. Παρουσιάζεται ένα τμήμα της εικαστικής δημιουργίας του καλλιτέχνη, από το 2019 έως 2021.
To “INSIGHT”, δηλαδή η ενόραση, είναι ο τίτλος τον οποίο επέλεξε ο καλλιτέχνης για να χαρακτηρίσει συλλογικά και συνολικά τα έργα αυτής της περιόδου. Στην γκαλερί CITRONNE εκτίθενται έργα φτιαγμένα αποκλειστικά με γραφίτη. Είναι δημιουργίες αυτοτελείς και, ταυτοχρόνως, αναπόσπαστα τμήματα μιας ευρύτερης ενότητας έργων, τα οποία διαφοροποιούνται μόνον ως προς το μέγεθος και τα χρησιμοποιούμενα υλικά. Η ενότητα συμπληρώνεται με έργα φτιαγμένα με λάδια σε καμβά, τα οποία θα εκτεθούν στην ατομική έκθεση του καλλιτέχνη στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων.
Τα έργα του Αδαμάκου, σχεδόν στο σύνολό τους, αφορμώνται από ένα τοπίο. Όμως, το τοπίο αυτό ούτε τοποθετείται ούτε οροθετείται. Ο Γιάννης Αδαμάκος είναι ένας βαθύτατα στοχαστικός και δι-ορατικός καλλιτέχνης. Παρατηρεί, αλλά ταυτοχρόνως αφαιρεί. Ονειρεύεται, αλλά ταυτοχρόνως γεωμετρεί. Καταγράφει, αλλά ταυτοχρόνως προβλέπει. Σε αυτήν την μοναχική διαδικασία ενσωματώνονται βιωματικές εικόνες, αλλά και το απορρέον συναίσθημα. Ο ζωγράφος φιλτράρει, επεξεργάζεται και, τελικά, μεταλλάσσει την πραγματικότητα, σύμφωνα με προσωπικούς εσωτερικούς, “ένδον” κώδικες. Η προκύπτουσα σύνθεση, προϊόν θέσης και αντι-θέσης, αντανακλά με θαυμαστή ισορροπία το αισθητό και το αισθαντικό αποτύπωμα από τον έξω κόσμο.
Στα έργα που εκτίθενται στην γκαλερί CITRONNE κυριαρχεί ο γραφίτης σε χαρτί και χαρακτηρίζονται από αυστηρή λιτότητα, δωρικό ύφος και άχρονη στατικότητα. Η εντύπωση αυτή προκαλείται από μια ευφυή, ενδελεχή και δεξιοτεχνική χρήση του γραφίτη με τον οποίο ο καλλιτέχνης πειραματίζεται συνεχώς. Ο γραφίτης καθώς γράφει, δηλαδή “χαράζει” επάνω στο χαρτί, προσδίδει στα έργα τονικότητα και υφές. Το φως και το σκοτάδι, ως αντιπαραβαλλόμενες εντυπώσεις, επιθέτουν όγκο, ορίζοντα, βάθος και γλυπτικότητα. Οι επιφάνειες αυξομειώνονται, ανεβοκατεβαίνουν, όπως η αναπνοή.
“Ο ζωγράφος δημιουργεί επίπεδα, ανοίγματα, παράθυρα, πύλες και κατώφλια. Πρόκειται για εικόνες τις οποίες μπορείς να δεις από όλες τις πλευρές. Η επιφάνειά τους είναι ανάγλυφη και δεν είναι τυχαίο ότι κάποια από αυτά τα σχέδια δουλεύονται με ρολό”, σημειώνει ο ιστορικός της Τέχνης Χριστόφορος Μαρίνος. Καθώς ο καλλιτέχνης πιέζει περισσότερο ή λιγότερο τον γραφίτη στο χαρτί, η σύνθεση λευκό-μαύρο διαβαθμίζεται, η τονικότητα εναλλάσσεται, δημιουργώντας μια παράδοξη αίσθηση χρώματος. Ο Αδαμάκος επεξεργάζεται την ζωγραφική επιφάνεια με στοχευμένα ξυσίματα – τεχνική που αλλάζει την υφή και προσδίδει βάθος και ορίζοντα στο έργο.
Έτσι ορίζει ο Γιάννης Αδαμάκος την ενόραση- ένα τολμηρό insight, αποκύημα εμπειρίας και φαντασίας.
Η τρέχουσα αναπάντεχη και δύσβατη πραγματικότητα έχει επιβάλει στην κοινωνία νέους όρους και όρια· οι αποστάσεις πολλαπλασιάζονται, οι επικοινωνίες μειώνονται, οι παραστάσεις συγχέονται. Καθώς το οπτικό πεδίο de facto περιορίζεται, το ανθρώπινο βλέμμα αναζητεί οδούς και διεξόδους έσωθεν, στα «πάντα ανοιχτά, πάντα άγρυπνα μάτια της ψυχής»[1]. Η Τέχνη εξ ορισμού είναι κατάθεση ψυχής. Ο ζωγράφος Γιάννης Αδαμάκος έρχεται να καταθέσει το δικό του ένδον βλέμμα.
Το INSIGHT, δηλαδή η ενόραση, είναι ο τίτλος τον οποίο επέλεξε ο καλλιτέχνης για να χαρακτηρίσει συλλογικά και συνολικά τα έργα της περιόδου 2019-2021. Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει ζωγραφικά έργα σε χαρτί και σε καμβά, τα οποία έχουν δημιουργηθεί εκ παραλλήλου και απορρέουν από την ίδια εικαστική προσέγγιση. Λειτουργούν συμπληρωματικά μεταξύ τους· διαφοροποιούνται μόνον ως προς το μέγεθος και τα χρησιμοποιούμενα υλικά. Στην γκαλερί CITRONNE εκτίθενται σχέδια σε χαρτί, έργα φτιαγμένα αποκλειστικά με γραφίτη. Τα έργα αυτά δεν είναι μελέτες για άλλα, μεγαλύτερα· είναι δημιουργίες αυτοτελείς και, ταυτοχρόνως, αναπόσπαστα τμήματα της ευρύτερης ενότητας.
Ο Γιάννης Αδαμάκος είναι ένας βαθύτατα στοχαστικός και δι-ορατικός καλλιτέχνης. Παρατηρεί, αλλά ταυτοχρόνως αφαιρεί. Ονειρεύεται, αλλά ταυτοχρόνως γεωμετρεί. Καταγράφει, αλλά ταυτοχρόνως προβλέπει. Σε αυτήν την μοναχική διαδικασία ενσωματώνονται βιωματικές εικόνες, αλλά και το απορρέον συναίσθημα. Ο ζωγράφος φιλτράρει, επεξεργάζεται και, τελικά, μεταλλάσσει την πραγματικότητα, σύμφωνα με προσωπικούς εσωτερικούς, “ένδον” κώδικες. Η προκύπτουσα σύνθεση, προϊόν θέσης και αντι-θέσης, αντανακλά με θαυμαστή ισορροπία το αισθητό και το αισθαντικό αποτύπωμα από τον έξω κόσμο.
Τα έργα δεν είναι επίπεδα. Ο γραφίτης, καθώς γράφει, δηλαδή “χαράζει’’ επάνω στο χαρτί, προσδίδει στα έργα τονικότητα και υφές. Το φως και το σκοτάδι, ως αντιπαραβαλλόμενες εντυπώσεις, επιθέτουν όγκο, ορίζοντα, βάθος και γλυπτότητα. Οι επιφάνειες αυξομειώνονται, ανεβοκατεβαίνουν, όπως η αναπνοή. Καθώς ο καλλιτέχνης πιέζει περισσότερο ή λιγότερο τον γραφίτη στο χαρτί, η σύνθεση λευκό-μαύρο διαβαθμίζεται, η τονικότητα εναλλάσσεται, δημιουργώντας μια παράδοξη αίσθηση χρώματος. Ο Αδαμάκος επεξεργάζεται την ζωγραφική επιφάνεια με στοχευμένα ξυσίματα – τεχνική που αλλάζει την υφή και προσδίδει βάθος και ορίζοντα στο έργο.
Τα έργα του Γιάννη Αδαμάκου, σχεδόν στο σύνολό τους, αφορμώνται από ένα τοπίο. Όμως, το τοπίο αυτό ούτε τοποθετείται ούτε οροθετείται. Δεν παραπέμπει σε ένα χώρο συγκεκριμένο ή αναγνωρίσιμο, καθώς απογυμνώνεται από τα στοιχεία της τοπικότητας και ανασυντίθεται σε ένα μείγμα από φαντασία, ονειρική αναπόληση, παρελθόντα βιώματα και, κυρίως, ένα πλήθος από εναλλασσόμενα συναισθήματα. Το ζητούμενο δεν είναι μια απόδοση του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά η σκιά του, η νοητή του υπόσταση. Ο καλλιτέχνης οικειοποιείται το τοπίο με δικούς του όρους.
Στα αφαιρετικά “ενορατικά” έργα που εκτίθενται στην γκαλερί CITRONNE κυριαρχεί ο γραφίτης στο χαρτί, υλικά τα οποία, από την αρχή της σταδιοδρομίας του, ο καλλιτέχνης τα χειρίζεται με αγάπη και σύνεση — ενδεχομένως και ως καθοριστικά σε αυτήν την ένδον οπτική. Η ενότητα INSIGHT, σε αντίθεση με τις παλαιότερες Νύχτες από Γραφίτη, διακρίνεται από αυστηρή λιτότητα, δωρικό ύφος και άχρονη στατικότητα. Η εντύπωση αυτή προκαλείται από μια ευφυή, ενδελεχή και δεξιοτεχνική χρήση του γραφίτη με τον οποίο ο καλλιτέχνης πειραματίζεται συνεχώς. Οι ποιότητες του υλικού αυτού κλιμακώνονται από το πολύ μαλακό έως το πολύ σκληρό. Έτσι, με χαρακτηριστικές οριζόντιες και κάθετες φόρμες και γραμμές, διαφοροποιούνται οι επιφάνειες και η υφή των έργων. Άλλοτε ο καλλιτέχνης επεμβαίνει με γυαλόχαρτο και σύρμα, άλλοτε χρησιμοποιεί ένα μαλακό πανί πάνω σε μια στρώση από μαλακό γραφίτη. Με τον ίδιο τρόπο κλιμακώνονται και οι εντυπώσεις. Τις φαινομενικά μεταλλικές στιλπνές επιφάνειες διαδέχονται οι μαλακές αποτυπώσεις- μια οφθαλμαπάτη, αποτέλεσμα του είδους και του χειρισμού του γραφίτη. Τα έργα αυτά χαρακτηρίζονται από την οικονομία του υλικού και λειτουργούν κατ’ οικονομίαν- είναι, δηλαδή, προσβάσιμα με γνώμονα την ελευθερία του καλλιτέχνη και την δεκτική ευαισθησία του θεατή.
Τα 35 έργα τα οποία εκτίθενται στην CITRONNE, καθώς δηλώνει και ο τίτλος της ενότητας, είναι αποκύημα μιας ένδον διεργασίας. Η ουσία και η ερμηνεία τους, όπως όλα τα αφαιρετικά έργα, δεν εξαντλείται στο φαίνεσθαι – δηλαδή στην παράσταση των αισθήσεων. Η όραση είναι απλώς η αφετηρία, η εν-όραση είναι η διαδρομή, η δι-όραση οδηγεί στον τελικό προορισμό. Με αναφορά στον Antoine de Saint-Exupéry, «τα μάτια είναι τυφλά· πρέπει να ψάχνουμε με την καρδιά»[2].
Τατιάνα Σπινάρη-Πολλάλη
Δρ της Ιστορίας της Τέχνης
Διευθύντρια της Γκαλερί CITRONNE
[1] Διονύσιος Σολωμός, Πόρφυρας
[2] Antoine de Saint-Exupéry, Ο Μικρός Πρίγκηπας
INSIGHT
Η καλαίσθητη έκδοση Γιάννης Αδαμάκος: Ζωγραφική 1977-2007, η οποία κυκλοφόρησε το 2007 από την Άγρα,[i]ξεκινά με δύο μικρά σχέδια του 1977. Τα σχέδια απεικονίζουν γυμνόστηθους άντρες, το θέμα τους είναι μάλλον τσαρουχικό, ενώ η γραμμή μαρτυρά την επιρροή του Γιώργου Μπουζιάνη. Όπως στην περίπτωση του κορυφαίου εξπρεσιονιστή ζωγράφου, θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα σχέδια του Αδαμάκου «δεν είναι, φυσικά, ό,τι πιο πολύ χαρακτηρίζει την προσωπικότητα του καλλιτέχνη». Ωστόσο, «πέρα απ’ τη ζωντάνια τους και τη δροσιά τους, είναι οι απαραίτητες “κλείδες” για την κατανόηση όλου του έργου του και των βιωμάτων του εσωτερικού του κόσμου. Κλείνουν μέσα τους όλη την παρθενικότητα της ματιάς του κι όλη την πνευματικότητα της πιο “καθαρής” ποίησης της ψυχής του».[ii]
Από αυτή την ξεκάθαρα ρομαντική ανάγνωση των σχεδίων του Μπουζιάνη, αξίζει να συγκρατήσουμε μια σκέψη που θεωρούμε πως ισχύει και για τα σχέδια του Αδαμάκου, ότι δηλαδή μας βοηθούν να κατανοήσουμε το σύνολο της δουλειάς του. Για να το θέσουμε διαφορετικά: μελετώντας τα σχέδια του Αδαμάκου, μπορούμε να φτάσουμε σε χρήσιμα συμπεράσματα που αφορούν τη ζωγραφική του. Αλλά και το στοιχείο της ζωντάνιας, της αμεσότητας, της εξπρεσιονιστικής δύναμης, είναι κι αυτά εξίσου έκδηλα και αξίζει να επισημανθούν. Για παράδειγμα, στο δεύτερο σχέδιο του Αδαμάκου το πρόσωπο της φιγούρας σχηματίζεται με χαρακτηριστική άνεση και αυτοπεποίθηση. Η γραμμή που ξεκινάει από το μάτι και καταλήγει στο στόμα θυμίζει γραφή και μάλιστα καλλιγραφική.
Σε ένα τρίτο σχέδιο, του 1981, μια κάθετη μαύρη γραμμή τέμνει στα δύο τη γυναικεία φιγούρα, η οποία σου δίνει την εντύπωση ότι έχει ανάγκη αυτή τη διχαστική γραμμή, γι’ αυτό και μοιάζει να την αγκαλιάζει, όπως ακριβώς θα αγκάλιαζε έναν ερωτικό σύντροφο. Στα επόμενα τέσσερα σχέδια, τρία του 1979 και ένα του 1982, το κεφάλι της γυναίκας εξαφανίζεται και η έμφαση δίνεται στα ερωτικά μέρη του σώματος, στους γλουτούς, στα στήθη και στο αιδοίο. Με την πάροδο των χρόνων, το σώμα της ιερατικής φιγούρας αποδομείται όλο και περισσότερο, ενώ το σχέδιο του Αδαμάκου συνδυάζεται πια και με κολάζ. Κάποιες σκιασμένες γραμμές παραμένουν και λειτουργούν ως στηρίγματα των μορφών. Αλλά η σάρκα χάνεται, το σώμα είναι ιδωμένο εσωτερικά: δεσπόζει ο σκελετός, η σπονδυλική στήλη. Το σώμα παρουσιάζεται σε μαρτυρική κατάσταση, σαν σφάγιο, όπως στους πίνακες του Francis Bacon. Όταν πια φτάνουμε στους πρώτους πίνακες του 1980-1981, μπορεί να διακρίνει κανείς τη μετάβαση από τα σχέδια στα λάδια και την ιδιαίτερη σημασία που έχουν τα πρώτα για τα δεύτερα. Θα έλεγε κανείς ότι εδώ ο καμβάς γίνεται το ίδιο το σώμα (corpus), εξού και αυτά τα λάδια φέρουν τον γενικό τίτλο Corpus. Το σώμα σε αυτούς τους πίνακες είναι μετα-ανθρώπινο, ρευστό, άπιαστο, φτιαγμένο αποκλειστικά από καθαρό χρώμα.
Το σχέδιο κατέχει λοιπόν προβεβλημένη θέση στο έργο του Αδαμάκου. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι η μεγάλη ατομική του έκθεση, με τίτλο 9 Lumen, που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς το 2013, ξεκινούσε με 13 μαυρόασπρα σχέδια, ενώ στο μέσο της έκθεσης, σε ένα μαύρο δωμάτιο, ο θεατής είχε την ευκαιρία να δει περισσότερα από 70 σχέδια, αναρτημένα σε δύο σειρές, που παρέπεμπαν σε filmstrip. Εκείνο το μαύρο δωμάτιο ήταν, αναμφισβήτητα, η καρδιά της έκθεσης 9 Lumen: χωρίς εκείνα τα σχέδια, το μυστηριώδες φως στους πίνακες του Αδαμάκου δεν θα είχε την ίδια επίδραση στα μάτια μας.
Τα νέα σχέδια του Αδαμάκου, που συνοδεύουν τα μεγάλων διαστάσεων λάδια του,[iii] φέρουν κι αυτά το στοιχείο του σταυρού. Μέσα από αλλεπάλληλες διασταυρώσεις οριζόντιων και κάθετων γραμμών, ο ζωγράφος δημιουργεί επίπεδα, ανοίγματα, παράθυρα, πύλες και κατώφλια. Πρόκειται για εικόνες τις οποίες μπορείς να δεις από όλες τις πλευρές. Η επιφάνειά τους είναι ανάγλυφη και δεν είναι τυχαίο ότι κάποια από αυτά τα σχέδια δουλεύονται με ρολό. Όλα είναι γραφίτης, μολύβι εξάρι σε χαρτί. Ορισμένα ξύνονται με γυαλόχαρτο, ώστε να προκύψει ένα σταχτί χρώμα, μια γκριζίλα. Ο Αδαμάκος χρησιμοποιεί επίσης γόμα και ταινίες, τις οποίες κολλάει και αφαιρεί. Με αυτόν τον τρόπο πληγώνει το χαρτί, θέλοντας να αφήσει πάνω του ένα μόνιμο ίχνος. Ως γνωστόν, η ποιότητα και το πάχος του χαρτιού είναι καθοριστικής σημασίας στο σχέδιο. Αλλάζοντας το χαρτί, αλλάζει όλη η συμπεριφορά του μολυβιού. Σε αυτή την ενότητα σχεδίων ο ζωγράφος επιλέγει να δουλέψει με ένα χοντρό χαρτί, το οποίο όμως είναι μαλακό, βαμβακερό. Αγοράζει χαρτιά του μέτρου (80×120 εκ.), ενίοτε και ρολό 10 μέτρων, και στη συνέχεια τα κόβει σε μικρότερα κομμάτια. Μια παρόμοια, βίαια χειρονομία υιοθετεί και σε κάποια σχέδια, τα οποία σκίζει και ξανακολλάει.
Εξετάζοντας πιο προσεκτικά τα νέα σχέδια του Αδαμάκου, διαπιστώνεις ότι έχουν γλυπτική διάσταση.[iv] Όταν τα φωτογραφίζεις από κοντινή απόσταση, η επιφάνειά τους μεταμορφώνεται σε δρόμο, σε αεροδιάδρομο, σε ένα απόκοσμο, εξωγήινο τοπίο. Ομολογουμένως, αυτά τα σχέδια έχουν φοβερές ποιότητες και η κυριότερη και πιο χαρακτηριστική είναι ο τρόπος που αποδίδεται το φως με το μαύρο του μολυβιού. Όπως στους πίνακες του Pierre Soulages, έτσι και εδώ το μαύρο δεν είναι πια μαύρο, αλλά έχει γίνει «φορέας ενός ιδιαίτερου φωτός» και «έχει δημιουργήσει έναν τόπο δικό του».[v] Ο Soulages, ο οποίος επιχείρησε όταν ήταν παιδί να ζωγραφίσει ένα «χιονισμένο τοπίο» με μαύρο μελάνι, επινόησε τη λέξη υπερμελανό, «δηλαδή πέρα από το μαύρο», για να περιγράψει «ένα φως που έχει μετασχηματιστεί από το μαύρο». Μιλώντας για τη σημασία του χρώματος στη ζωγραφική του, ο καλλιτέχνης παρατηρεί ότι «το υπερμελανό καθορίζει επίσης έναν άλλο τόπο, ένα άλλο ψυχικό πεδίο από εκείνο του απλού μαύρου». Παρομοίως, το μαύρο στα σχέδια του Αδαμάκου δημιουργεί έναν τόπο παγερό, όπου επικρατούν αλλόκοτες ασημί ανταύγειες.
Η ψυχρή επιφάνεια των σχεδίων του Αδαμάκου και οι συνεχείς αντικατοπτρισμοί που αυτή προκαλεί μαγνητίζουν έντονα το βλέμμα σου. Εύλογα αναρωτιέσαι πώς γίνεται ένα μεγάλο μέρος αυτών των σχεδίων να δουλεύτηκε σε ένα νησί, συγκεκριμένα στην Τήνο το καλοκαίρι του 2021. Και σκέφτεσαι μια εύστοχη παρατήρηση του συγγραφέα John Fowles, την οποία συναντάμε στον πρόλογο του γνωστού μυθιστορήματός του Ο Μάγος (1966): «Θα πρέπει κανείς να είναι πολύ ολοκληρωμένος καλλιτέχνης για να δημιουργήσει καλή δουλειά ανάμεσα στα πιο ισορροπημένα τοπία σε αυτόν τον πλανήτη».[vi] Ευφυώς, ο Fowles χρησιμοποιεί την έκφραση “the Aegean Blues” («η μελαγχολία του Αιγαίου») για να περιγράψει την αίσθηση της ανεπάρκειας και της ακηδίας που νιώθει ένας ζωγράφος ή συγγραφέας που έχει επιλέξει να ζει και να εργάζεται σε ένα ελληνικό νησί. Με τα νέα του σχέδια ο Αδαμάκος καταφέρνει να ξεπεράσει αυτόν τον σκόπελο. Συμμαχώντας με την μελαγχολία των Υστερνίων, ο ζωγράφος προσφέρει τη δική του ιδέα ή εικόνα (INSIGHT, όπως εύστοχα τιτλοφορείται η έκθεσή του στην γκαλερί Citronne) για το τι σημαίνει κάποιος να «σπάει τον πάγο».[vii]
Χριστόφορος Μαρίνος
[i] Γιάννης Αδαμάκος: Ζωγραφική 1977-2007, κείμενα Τάκης Μαυρωτάς, Χρήστος Μπουλώτης, εκδ. Άγρα, Αθήνα 2007.
[ii] Μπουζιάνης, Τόμος Ι. Σχέδια, Οι «Φίλοι του Μπουζιάνη», Αθήνα 1962.
[iii] Πίνακες του Γιάννη Αδαμάκου, με τίτλο Νέα Έργα 2019-2021, θα παρουσιαστούν και στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, στην ατομική έκθεση του καλλιτέχνη, με επιμέλεια του Χριστόφορου Μαρίνου (12.10-12.12).
[iv] Όπως δηλώνει ο καλλιτέχνης: «Ξέρεις, αν ήμουνα γλύπτης θα ήμουνα καλύτερος από ζωγράφος. Με αποθάρρυνε το ότι έπρεπε να κάνω προτομές, γι’ αυτό και δεν σπούδασα γλυπτική. Ένιωθα έναν περιορισμό. Ενώ με ζωγραφική είσαι ελεύθερος να κάνεις ό,τι θες. Μου πήγαινε πάντως η γλυπτική». Γιάννης Αδαμάκος, προσωπική συνέντευξη, 26.5.2021.
[v] Pierre Soulages, «Μαύρο του φωτός», στο Fabienne Alice (επιμ.), Η σαγήνη του μαύρου. Ανθολόγηση κειμένων για το μαύρο χρώμα, εκδ. Άγρα, Αθήνα 2017, σ. 152. Επόμενες παραπομπές, σσ. 150-151.
[vi] John Fowles, The Magus, Picador, Λονδίνο 1988, σ. 8.
[vii] Η ζωγράφος Lee Krasner, σύντροφος του Jackson Pollock, σε συνέντευξη που παραχώρησε στους New York Times το 1979, αναφέρει ένα εγκωμιαστικό σχόλιο του Willem de Kooning: «Ο Jackson έσπασε τον πάγο. Ήταν ένα ακόμη βήμα στον χωρο-χρόνο» (“Jackson broke the ice; it was another step in space‐time”).
CITRONNE GALLERY
Πατριάρχου Ιωακείμ 19 (4ος όροφος), 10675 Αθήνα Ελλάδα
Τηλ.: (+30) 210 7235 226
Website.: www.citronne.com
Artsy: www.artsy.net/citronne-gallery
Διάρκεια Έκθεσης: 30 Σεπτεμβρίου – 27 Νοεμβρίου
Εγκαίνια: Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου, στις 19:00
Επιμέλεια Έκθεσης: Δρ.Τατιάνα Σπινάρη Πολλάλη
Η έκθεση συνοδεύεται από δίγλωσσο κατάλογο.
Ώρες λειτουργίας:
Τρ., Πέμ., Παρ.: 11.00-20.00
Τετ., Σάβ.: 11.00-16.00