Αφιέρωμα στον εικαστικό Δημήτρη Λάμπρου

“Κάτω από τη “μνήμη και τη λήθη” – “Η Ζωή”
Το να αφηγείσαι όμως τη ζωή είναι μία άλλη ιστορία – “Η ιστορία του Ατελεύτητου”

Ο εικαστικός Δημήτρης Λάμπρου και ιδρυτής της ομάδας ΔΙΠΟΛΑ μιλάει στο OPENARTGALLERY και ξετυλίγει τα στάδια της καλλιτεχνικής του πορείας.

editor Aris Roupinas

Ο εικαστικός Δημήτρης Λάμπρου στην εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας, της τελευταίας του δουλειάς, με τίτλο : “Time Warps – Λαβύρινθος Χώρα”, που πραγματοποιήθηκε στον Ψηλορείτη με την υποστήριξη της περιφέρειας Κρήτης τον Αύγουστο του 2021.

Ο καλλιτέχνης – ο ποιητής / μιλά στους ανθρώπους για την άλλη ζωή – εκείνη που έχουν σβήσει – που έχουν ξεχάσει και που έχουν απωθήσει.
Για τον καλλιτέχνη η εσωτερική γνώση βαθαίνει μόνον όταν πληρωθεί το τίμημα της αδιάκοπης αναζήτησης της αλήθειας.
Μαθαίνουμε να ζούμε από τις χαμένες ζωές μας. Η ζωή εξάλλου δεν είναι μία μονότονη συνέχεια, αλλά μία “αλυσίδα επι-ζωών”.
Έχει μία αποσπασματική – διακεκομμένη συνέχεια, όπου οι θάνατοι αφήνουν τα ίχνη τους.

Όπως λέει κι ο Derrida: “Οι χαμένες ζωές μας μαθαίνουν να ζούμε εν τέλει, να ζούμε στο τέλος – και μέσω του τέλους να ζούμε απάτριδες στην άκρη της ζωής τρεφόμενοι με θάνατο”.
Η τροπικότατα του “όχι πλέον” έναντι του “έχει υπάρξει”, θυμίζει τη ρήση του Vladimir Jankelevitch : “Ό,τι έχει υπάρξει δεν μπορεί αφεξής να μην έχει υπάρξει – αφεξής αυτό το μυστηριώδες και βαθιά σκοτεινό γεγονός του να έχει υπάρξει, είναι το εφόδιό του για την αιωνιότητα.

“Απολιθώματα εν ενεργεία”100 x 90 x 40cmΞύλινο ταμπλό, σχέδιο, αρχιτεκτονική μακέτα κτιρίου, ξύλινη κατασκευή, μεταλλική βάση, βιβλίο, φως, κρανίο και καρδιά από πορσελάνη.Εκτέθηκε στη γκαλερί Λόλα Νικολάου, 2017
Ο καλλιτέχνης – ο αληθινός ποιητής, θέτει διαρκώς αινίγματα σε μία απεγνωσμένη προσπάθεια να λύσει την αντίθεση της Αγάπης / με την επιθετικότητα, να κρατήσει ένα μυστικό προκειμένου να διαφυλάξει την ανεξαρτησία του, να αποκρύψει με διαδοχικές μεταμορφώσεις το πρόσωπό του και ταυτόχρονα να μας προκαλέσει να το ανακαλύψουμε.

Αρχικά γοητεύτηκα από τα κινήματα της ιστορικής πρωτοπορίας και του Μοντερνισμού.Ασχολήθηκα με το κολλάζ-μοντάζ της ποιητικής εικόνας ως προμετωπίδα της νεωτερικότητας.
Καταπιάστηκα με σύγχρονα υλικά, διαφάνειες, ψηφιακές εκτυπώσεις, video (ως συμπληρωματικό στοιχείο στις παρουσιάσεις μου), αρνητικά φίλμς, ready made ως “εν – ενεργεία απολιθώματα. Όλα αυτά τα συνέθετα σε προθήκες, καταργώντας το ταμπλό ως ζωγραφική επιφάνεια και τοποθετώντας τα στη “βιτρίνα της ιστορίας”.
Κείμενα και υβριδικά σχέδια δημιουργούσαν ένα είδος “Μετα-Σχεδίου” – στη σειρά – “social engineering”/ “Τα ίχνη της ιστορίας”.

Μετα – σχέδιο / σινική μελάνι σε χαρτί 50X70cm, 2013

“Καταγραφή – Κοινωνική μηχανική”10 x 10 x 3mΕγκατάσταση: ξύλινα κουτιά, μακέτες, κατασκευές, 100 σχέδια, επισχεδιασμένες ψηφιακές εκτυπώσεις, βίντεο. 2010Εκτέθηκε: Πτυχιακή ΑΣΚΤ, 2010. Biennale νέων καλλιτεχνών Ευρώπης και Μεσογείου, Θεσσαλονίκη – Ρώμη, 2011
Θεματικά, κυρίως ασχολήθηκα με τον ανθρώπινο εγκέφαλο – τη μνήμη – τη χειραγώγησή του και την επανερμηνεία της ιστορίας.Από τη κοινωνική μηχανική, περνώ σε μια μετωνυμία της κοινωνικής κατασκευής, που εικαστικά εκφράστηκε με τη κατασκευή της πυραμίδας.

Παρουσίαση διπλωματικής εργασίας στο Μεταπτυχιακό εικαστικών τεχνών της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, Ιούλιος 2013, αίθουσα Νίκος Κεσσανλής, Master in Fine Arts.

“Story as a Dream” 2.40 x 1.70 x 1.70m
Εγκατάσταση, ξύλινη κατασκευή, φως, πριονίδι και επιτοίχια έργα. 2013
Εκτέθηκε: Remap 4, Διεθνής Συνάντηση Σύγχρονης Τέχνης 2013
“Θυμήσου, όπως και να τελειώνει αυτή η ιστορία, όσο υπάρχουν τα αρχέτυπα θα κορώνει και η ελπίδα
σαν προμύθεια φλόγα” Γιώργος Λαγουρός, απόσπασμα «Αποικία».

Η πυραμίδα, ως τάφος, συμβολικά στεγάζει το Λαβύρινθο, ο οποίος με απασχολεί τα τελευταία χρόνια ως έννοια προσωπικού – κοινωνικού και κατ’επέκταση πολιτικού αδιεξόδου.
Ο Λαβύρινθος ως ο κατεξοχήν “Μη – Τόπος” εμφανίζεται όταν η γλώσσα γίνεται αντικείμενο περιπλάνησης.
Η διπλή ανισορροπία του είναι πως βρίσκεται στο όριο μεταξύ συμβολικής γλυπτικής και συμβολικής αρχιτεκτονικής.

*3D εκτύπωση Λαβυρίνθου 35Χ40Χ20cm, υλικό : ανακυκλώσιμο p.l.a ζαχαροτεύτλου, φως, 2021.*

Άρα, ο Λαβύρινθος ως προθάλαμος, είναι το αρνητικό στοιχείο του νεκρικού θαλάμου της πυραμίδας.
“Στεγάζει – χωρίς να στεγάζει – περιέχει χωρίς να περιέχει· μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτόν – χωρίς πραγματικά να έχουμε ξεφύγει”. Εικαστικά η έννοια του λαβυρίνθου αποτυπώθηκε μέσω μίας εγκατάστασης μεγάλης κλίμακας σε υπαίθριο δημόσιο χώρο, λίγο έξω από τα ιστορικά Ανώγεια και συγκεκριμένα στον τόπο του Βοσκού, στο προστατευμένο από την UNESCO γεωπάρκο του Ψηλορείτη. Χρησιμοποιήθηκαν 50 μέτρα μετάλλου για τη δημιουργία εγκατάστασης (σε σχήμα λαβυρίνθου) έξω από τα μιτάτα των βοσκών με ειδική μελέτη φωτισμού led.

“Time Warps – Labyrinth Land”, εγκατάσταση μεταλλικής κατασκευής λαβυρίνθου σε συγκρότημα μιτάτων (με ειδική μελέτη φωτισμού – led / διαστάσεις μεταβλητές), Το έργο συμπληρώνεται με ηχητικό περιβάλλον εντός του μιτάτου, σε συνεργασία με τον sound artist Λάμπρο Πιγούνη. Η έκθεση πραγματοποιήθηκε στο προστατευόμενο από την UNESCO γεωπάρκο του Ψηλορείτη, στον τόπο του βοσκού. Επιμέλεια : dr. Φαίη Τζανετουλάκου, στα πλαίσια του φεστιβάλ Κρήτης: “Η τέχνη ταξιδεύσει σε μνημεία της Κρήτης.
Με την υποστήριξη της περιφέρειας Κρήτης“. Φωτογραφία με drone.

Όπως αναφέρει και ο ιστορικός τέχνης Ευθύμης Λαζόγκας:
Το Μιτάτο εδώ ως μια εικαστική παράφραση μινωικού τάφου, παντρεύει αλληγορικά την αρχαία με την νεότερη αρχιτεκτονική χρήση της κρητικής κληρονομιάς επινοώντας μια μυητική διαδικασία για τον επισκέπτη, η οποία λειτουργεί διαδραστικά όχι μόνο στην επαφή με τον περιβάλλοντα χώρο όσο και σε με μια εσωτερική ενδοσκόπηση αυτοκάθαρσης. Το φως, κατεξοχήν μέσο κάθαρσης και εξαγνισμού σχηματίζει μαιανδρικά τα μονοπάτια του λαβύρινθου ταυτιζόμενο με τον μίτο-σπέρμα. Δεν είναι τυχαίο ότι παράλληλα με την παράδοση του μίτου υπάρχει στον μύθο η εκδοχή ότι η Αριάδνη έδωσε στον Θησέα ένα φωτεινό στεφάνι, δώρο της Αφροδίτης για να του υποδείξει τον δρόμο μέσα στα σκοτάδια του Λαβύρινθου. Η χρήση του φωτός ως οδηγού και η ταύτιση του με τον μίτο-σπέρμα μετουσιώνει την εμπειρία του επισκέπτη σε μια καθαρά αναγεννητική διαδικασία που οδηγεί στο κέντρο της πεπερασμένης ύπαρξης του, τον θάνατο, συμβολιζόμενο από το Μιτάτο-τάφο του οποίου ο κύκλος υπογραμμίζει το αέναον του κύκλου της ζωής, της εναλλαγής της ζωής με τον θάνατο, του φωτός με το σκότος. Από εκεί πλέον μπορεί να ατενίσει τον έναστρο ουρανό και η ψυχή του να φτερουγίσει μέσα από την σπειροειδή εκφορική κατασκευή ανοδικά, αφουγκραζόμενη τον ήχο του επουράνιου Δία και της μητέρας Γης που συναντιούνται εδώ και αιώνες σε αυτό το σημείο του Ψηλορείτη.

Ο ιστορικός τέχνης Ευθύμης Λαζόγκας σε μία συζήτηση με τον καλλιτέχνη στα πλαίσια του Ντοκιμαντέρ : “Λαβύρινθος Χώρα”.

Η ιστορικός τέχνης κι επιμελήτρια της έκθεσης Φαίη Τζανετουλάκου επισημαίνει :

Τα μιτάτα καθώς και άλλα κτίσματα, όπως μύλοι, αχυρώνες, αλώνια, βρύσες, λιοτρίβια, είναι τα αληθινά λίθινα τιμαλφή των ελληνικών ορέων.

Η αρχιτεκτονική τους λιτότητα αναφερόταν στη ζωή ως την τέχνη του απολύτως ελάχιστου και απέριττου.

Το μιτάτο είναι μια πέτρινη αγκαλιά.

Στο κέντρο του βρίσκουμε συχνά μία πέτρα για τραπέζι και άλλες δύο για καρέκλες.
Τίποτα επουσιώδες, υπερφίαλο ή εξωγενές. Η ίδια η ξερολιθιά που το δομούσε χωρίς έξτρα συνδετικά υλικά, τοποθετημένη σύμφωνα με το εκφορικό σύστημα, ήταν μία ωδή στη δωρικότητα και τη φυσική οικονομία. Το μιτάτο ήταν το ακριβώς αντίθετο της σημερινής εποχής που βρίθει από το περιττό και το αναλώσιμο. Το μιτάτο μας αφηγείται μία αρχέγονη κατάσταση συμ-βίωσης με τη φύση έξω και εντός μας.

Το μιτάτο είναι προέκταση της αλήθειας του ανθρώπου. Είναι ανθρώπινο όργανο, το μάτι του βουνού, μία γήινη μήτρα, όπως εκείνη που κάποτε σχεδίασε εγκάρσια ο Leonardo da Vinci, το τελειότερο σχήμα. Ένας εγκεφαλικός θόλος που κυοφορεί τη γνώση των αιώνων.

Ο Δημήτρης Λάμπρου, γύρω από την είσοδο του Μιτάτου του Τόπου του Βοσκού, ξεδιπλώνει τους λαβυρινθώδεις δαιδάλους της μνήμης, ένα είδος μητρικού αρχέτυπου κατά το Γιουνγκ.
Εκεί όπου ο άνθρωπος-θεατής οδηγείται από τον μύστη-καλλιτέχνη και εισέρχεται αργά για να ‘καταβροχθιστεί’ και ταυτόχρονα να βρεθεί αντιμέτωπος με τη δυνατότητα της επιλογής του δρόμου προς την ελευθερία, μέσα από την υπέρβαση του Εγώ.

Ο Λαβύρινθος του Δημήτρη Λάμπρου συνεχίζει την Ιστορία της Μνήμης, ενώνοντας το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον, κυρτώνοντας τον χρόνο.

Ο Λαβύρινθος νοηματοδοτείται από τη δοκιμασία εαυτού, γεμάτος καθώς είναι από διακοπές και ανακολουθίες, στάσεις και αδιέξοδα, ημιτελείς επιθυμίες και δισταγμούς, ένα εντροπικό νοητικό άνυσμα.

Η είσοδος μας σε αυτόν τον κάνει να υπάρχει. Και μέσα από αυτό το ταξίδι αυτογνωσίας υπάρχουμε κι εμείς.

Στο εσωτερικό του μιτάτου, η συμπαντική μουσική του Λάμπρου Πιγούνη από τα ηχοποιημένα μαγνητικά κύματα του Πλανήτη Δία, στην θρυλική γενέτειρα του Κρήτη θεού, μελωδεί τον ετοιμολογικό ορισμό του ανθρώπου ως άνω θρώσκοντα.

Γη και Ουρανός μιχθήτω και γέγονε Άνθρωπος, με ζωοφόρο δύναμη ένα αλχημικό κράμα λογικής και θυελλωδών ενορμήσεων.

Το μιτάτο, τη στιγμή της εισόδου στο κέντρο του, γίνεται ένα σήμαντρο στο χώρο και στο χρόνο. Σημαίνουμε τη θέση μας ανάμεσα σε αυτούς τους δύο αρχέτυπους γεωμέτρας της ύπαρξης.

Και μαζί μας μεταφέρουμε το τοπίο της μνήμης στο βιωμένο τοπίο. Ένα τοπίο χωρίς γωνίες, ένα τοπίο γόνιμο με δημιουργική αγωνία.

Το αρχιτεκτόνημα ζωντανεύει και επανασχεδιάζεται με τα βήματα μας, κάθε φορά από διαφορετικό σημείο θέασης.

Τα βήματα μας ολοκληρώνουν το έργο τέχνης διαγράφοντας έναν νέο ενδιάμεσο, συνδετικό χώρο που αναδεικνύει τον διαχρονικό, υπερτοπικό και άπειρο χαρακτήρα του.

Η εικαστική εγκατάσταση του Λαβύρινθου ως φωτεινός αγωγός ενέργειας, λαμβάνει χώρα στο ανοιχτό, δημόσιο, φυσικό τοπίο του Ψηλορείτη, δομείται πάνω στη σύντηξη παράδοσης και συγχρονικότητας, και περι-γράφει το μιτάτο σαν ένας πραγματωμένος στην καρδιά της φύσης, οραματικός Etienne Boullee, ή ως έργο πρώιμης land art, ένα αρχέγονο, λίθινο spiral jetty που λειτουργεί μεθεξιακά για τους θεατές σε μία μυσταγωγική διαδρομή σύνδεσης με το κέντρο του σύμπαντος μας, με τη φυσική μας υπόσταση που χάθηκε στο πέρασμα των χρόνων.

Οι επισκέπτες διασχίζουν τον λαβύρινθο στα εγκαίνια της έκθεσης του εικαστικού Δημήτρη Λάμπρου στον Ψηλορείτη με τίτλο : “Time Warps – Labyrinth Land”, που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του Φεστιβάλ Κρήτης με την υποστήριξη του Kroma Magazine και της περιφέρειας Κρήτης τον Αύγουστο του 2021.

Οι επισκέπτες παρουσία δημάρχου Ανωγείων και της πολιτιστικής διαχειρίστριας της περιφέρειας Κρήτης παρακολουθούν τις ομιλίες των προσκεκλημένων ιστορικών τέχνης και εισέρχονται στην εγκατάσταση.

Στιγμή από την performance που πραγματοποιήθηκε από την Στέλλα Βουτουφιανάκη

Ο καλλιτέχνης Δημήτρης Λάμπρου με την πολιτιστική διαχειρίστρια της περιφέρειας Κρήτης, Ιωάννα Γιάνναρη και τον Δήμαρχο Ανωγείων κύριο Σωκράτη Κεφαλογιάννη

**Η ιστορικός τεχνης κι επιμελήτρια της έκθεσης dr. Φαίη Τζανετουλάκου (AICA HELLAS)**

Βιογραφικό

Αποφοίτησε από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών το 2010 με «Αριστα».

Το 2013 απέκτησε Master στο εικαστικό τμήμα του Μεταπτυχιακού της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών με θέμα: «Η κοινωνική διάσταση της Τέχνης».

Είναι ιδρυτής της ομάδας ΔΙΠΟΛΑ με την οποία έχει πραγματοποιήσει πλήθος εκθέσεων σε πινακοθήκες και χώρους πολιτισμού ανά την Ελλάδα, παρουσιάζοντας νέους εικαστικούς αλλά και σημαντικούς εικαστικούς της εγχώριας καλλιτεχνικής σκηνής.

Οι σημαντικότερες εκθέσεις στις οποίες έχει λάβει μέρος είναι:

Έκθεση σύγχρονης τέχνης με τίτλο “ΚΡΥΠΤΟΝ”, Πινακοθήκη Μυταρά, Χαλκίδα, επιμέλεια: Ευθύμης Λαζόγκας, ιστορικός τέχνης – Φαίη Τζανετουλάκου, ιστορικός – κριτικός τέχνης (AICA HELLAS), 2021

Διεθνής συνάντηση ομάδων και κολεκτίβων: Platform project, Ομάδα – πλατφόρμα : Δίπολα, με τίτλο: “Is the history of art the history of violence ? Επιμέλεια Άρτεμις Ποταμιάνου, ΑΣΚΤ, αίθουσα Νίκος Κεσσανλής, Αθήνα, 2021 Ατομική έκθεση με τίτλο: “Time Warps – Labyrinth Land”. Η έκθεση πραγματοποιήθηκε στο προστατευόμενο από την UNESCO γεωπάρκο του Ψηλορείτη, στον τόπο του βοσκού. Επιμέλεια : dr. Φαίη Τζανετουλάκου. Στα πλαίσια του φεστιβάλ Κρήτης: “Η τέχνη ταξιδεύσει σε μνημεία της Κρήτης.Με την υποστήριξη της περιφέρειας Κρήτης“, 2021

Οργάνωσε και επιμελήθηκε την έκθεση σύγχρονης τέχνης με τίτλο: “Generations”. Μία συνομιλία νέων σύγχρονων καλλιτεχνών όπως οι : Δημήτρης Αμελαδιώτης, Δημήτρης Εφέογλου, Μαργαρίτα Πέτροβα, Δημήτρης Καρατζάς, Δημοσθένης Μπογιατζής κ.α με το έργο των: Νίκου Κεσσανλή, Παύλου, Γιώργου Λάππα, Γιώργου Λαζόγκα, Πάνου Χαραλάμπους, Γιώργου Χαρβαλιά και άλλων σημαντικών εικαστικών.

Ομάδα “ΔΙΠΟΛΑ” Δημοτική Πινακοθήκη Μαλεβιζίου και εκθεσιακός χώρος Οινοποιείου Διγενάκη, Ηράκλειο, Κρήτη 2019 – 2020 (τα θεωρητικά κείμενα της έκθεσης έγραψαν ο ιστορικός τέχνης Ευθύμης Λαζόγκας – διδάσκων Ιστορίας Τέχνης ΜΕΤ, ΑΣΚΤ και ο Δημήτρης Καρατζάς – ζωγράφος MFA, ΑΣΚΤ).
“Who is afraid of the rhinoceros”? Back to Athens 4, Διεθνές Φεστιβάλ σύγχρονης τέχνης, επιμέλεια: Μαρία Ξυπολοπουλου, Εξάρχεια, Αθήνα, 2016.
Έκθεση σύγχρονης τέχνης : «Δίπολα», Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, Λεωνίδου και Μυλλέρου Μεταξουργείο, Αθήνα (την έκθεση οργάνωσε ο ίδιος σε επιμέλεια του ιστορικού τέχνης Ευθύμη Λαζόγκα, 2015.
«1 + 3», Γκαλερί Λόλα Νικολάου (συνεκθέτει με ιστορικά έργα του Βλάσση Κανιάρη), 2013.
“Story as a dream”, ατομική παρουσίαση στo Remap 4 με την υποστήριξη του ΔΕΣΤΕ (Διεθνής συνάντηση σύγχρονης τέχνης/Μεταξουργείο, Αθήνα), 2013.
“Symbiosis”, XV Biennale Ευρώπης και Μεσογείου, Θεσσαλονίκη – Ρώμη, υπό την αιγίδα της γενικής γραμματείας νέας γενιάς, 2011.
«Αποτυπώματα», ατομική έκθεση Athens Art Space, Κολωνάκι, 2010.
“Go Existence”, Γκαλερί Ζήνα Αθανασιάδου, Θεσσαλονίκη, 2008.

Βραβείο κοινού “Belle Arte” Λαμία (Διεθνής Συνάντηση 17 χωρών), Υπουργείο Πολιτισμού – Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς – Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, 2007

Σε ατομικό επίπεδο ετοιμάζει την νέα του ατομική έκθεση που θα παρουσιαστεί τον Απρίλιο στην γκαλερί Λόλα Νικολάου στη Θεσσαλονίκη.

Στις 26 Ιανουαρίου θα παρουσιάσει την συνεργασία της ομάδας ΔΙΠΟΛΑ με την φεμινιστική κολεκτίβα Penelope’s Webs με επιλεγμένα έργα σημαντικών εικαστικών που θα πραγματοποιηθεί στην Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά.

Στις 15 Φεβρουαρίου θα παρουσιαστεί το εικαστικό στίγμα της ομάδας ΔΙΠΟΛΑ ως πρόταση των εσωτερικών αναζητήσεών της, σχετικά με τη θέση της ομάδας στην εικαστική σκηνή.

Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί στο ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη.

Από το νέο έτος έπεται πλούσια δραστηριότητα στην Κρήτη και στο εξωτερικό.